Immunitet to prawo zwolnienia od podlegania powszechnie wiążącym obowiązkom prawnym. W kontekście przepisów prawa karnego uważa się, że immunitet to zupełne lub częściowe wyjęcie danej osoby
spod władzy sądowej.
Immunitet stanowi jedną z najstarszych instytucji parlamentarnych. Rozumiany jako wykluczenie bądź
ograniczenie odpowiedzialności deputowanego za naruszenia prawa – pełni zawsze dwie zasadnicze funkcje:
– ochrony niezależności członków parlamentu i zagwarantowania im swobody wykonywania mandatu,
– ochrony niezależności i autonomii instytucji parlamentu jako takiego.
Immunitety parlamentarne stanowią zarazem odstępstwo od ogólnej zasady równości obywateli wobec
prawa (art. 32 Konstytucji). Jest to dopuszczalne, bo zasada równości nie ma charakteru bezwzględnego,
a immunitety znajdują uzasadnienie w konieczności ochrony zarówno mandatu przedstawiciela, jak
i samej instytucji parlamentu. Niemniej charakter zasady równości, jako jednego z podstawowych wyznaczników sytuacji prawnej obywateli, nakazuje traktować wszelkie odstępstwa w kategoriach wyjątków.
Przepisów o immunitecie nie można tym samym poddawać wykładni rozszerzającej (czemu dawał wyraz
w swoim orzecznictwie Sąd Najwyższy) i nie można domniemywać istnienia immunitetu tam, gdzie nie
został on wyraźnie ustanowiony przez ustawy.
Rozróżnia się dwa rodzaje immunitetu w znaczeniu przedmiotowym: immunitet formalny i immunitet
materialny.