Elder Scrolls evrenin 3. oyunu... Tamriel kıtasının en doğusu, Dunmer ırkının memleketi... Morrowind.

Hakkında ne yazsam bana oynadığım zaman içerisinde hissettirdiklerini tam anlatmaya yetmeyecek, fikrimce Elder Scrolls serisinin açık ara en iyi hikaye derinliğine, karakter inşasına, atmosfer orijinalliğine sahip oyunu. Hatırladıkça hala her seferinde yeniden oynama hevesiyle dolup taştığım, moon-sugar krizindeki Khajiit gibi kargacık burgacık kelimelerle derdimi anlatamadığım gelmiş geçmiş en iyi, en güzel ve hala müthiş bir kült RYO (RPG) oyunu. Elder Scrolls Evreni ve Lore'u, ilk iki oyunu olan Arena ve Daggerfall'dan sonra kontrollü bir şekilde Morrowind içinde genişlemiştir. Morrowind yazarlarının ve Elder Scrolls evreninin bir çoğunu yazan ve genişleten eski Bethesda çalışanı ve yazarı Michael Kirkbride'in naçizane ellerinden çıktı diyebiliriz bu evren. Kendisinden 10 yıl sonra çıkmış RPG oyunlarını bile alt üst etmeyi başaran ve en ayrıntısına kadar yapılan Morrowinde belki de serinin en beğenilen ve saygı duyulan oyunlarından biri. Belki de bir çok kişinin Skyrim'de benimsediği Talos (Hayır, Tiber Septim değil) ilk olarak Morrowind oyununda bahsedilmiştir. Elder Scrolls evreni, gelecek ve geçmiş oyunların ortasında duran bir Lore nöbetçisi olarak halen yaşamaktadır. Buradaki mütevazı inceleme tam olarak Morrowind'e değil tüm Elder Scrolls evrenine hitap etmekte birlikte, Morrowind, Elder Scrolls evrenin nöbetçisi sayılacak nitelikte bir oyun olduğunu unutmamamız gereklidir..

Morrowind, zamanın ve diğer Elder Scrolls oyunlarına göre daha ayrıntı içermekte -ki yine de diğer RYO ve Elder Scrolls oyunlarının Morrowind'den iyi yanları bulunduğunu söylemezsek haksızlık olur- Muazzam ticaret sistemi, görevlerin daha büyük yaşlara hitap etmesi -Cinsellik ve hatta Eşcinsel karakterlerin bile bulunması-, Factionları, NPC'lerin tepkileri, konuştuğunuz NPC'ler sizinle ırk farklılığı gösteriyorsa bile ilişkinizin düşmesi, hatta ve hatta Elder Scrolls'un uyuşturucusu Skooma üstünüzde var ise Tüccarların sizinle alışveriş yapmaması, Tribunal eklenti paketiyle bir tiyatroda bile rol almanız, tek bir görevde de olsa rüya görmeniz, dans eden kadınların olduğu bir tavernanın bile olması gibi küçük ayrıntılar bu oyunun diğer RYO'lar ile karşılaştırıldığında ne kadar ayrıntılı olduğunu gösterebilir.

Belki de Elder Scrolls Evreninde Tiber Septim'den sonra sevilen karakter olan Indoril Nerevar'ın reenkarnasyon hali olan Nerevarine'yi kontrol edip ile Tribunal tanrıları Almalexia, Sotha Sil ve Lord Vivec ile tanışmamız ve hatta Elder Scrolls Evrenindeki en gizemli ırk olan Dwemerlerin son üyesini bu oyunda görmek ayrıyetten bunun oyunun kaderine yansıması muazzam bir şey. Elder Scrolls Evreninin genişlemesinde ve Morrowind diyarlarının Egzotik Dunmeri binaları, kalplere korku salan Morag Tong'u, bazılarının tanrısı bazılarına göre sahtekar olan Tribunal'i, Işığın Şehri Mournhold'u, Soğuk ve ürpertici Solstheim'i, Uçsuz bucaksız Odai River, Labirent Vivec City'yi bizlere bahşettiği için Bethesda bünyesinde rol alan ve bize böyle bir uçsuz bucaksız RPG oyunları serisini verdikleri için şükranlarımızı sunuyoruz.


"Each event is preceded by Prophecy. But without the hero, there is no Event." - Zurin Arctus, the Underking

Elder Scrolls Türk ekibi olarak ana oyunun Türkçeye çevirisi tamamladık, oyunun ağır ingilizce bahanesi geride kaldı, artık size de böyle bir RPG kültünü oynamak düşer. :)
https://www.elderscrollsturk.com/forum/morrowind-turkce-yama/morrowind-turkce-yama-calismasi/

Eski bir oyunu sadece grafik ya da mekanik bakımından yargılarsanız gerçek değerini hiçbir zaman anlayamazsınız. Morrowind'in grafikleri zamanına göre çok ileriydi, ekşi sözlük'te Morrowind başlığını aratın, 2001-2002 yıllarında girilmiş entryler var, insanlar oyunun ilk trailerlarını izlediklerinde ağızları açık kalmış. Morrowind 2016 yılında çıkan bir oyun değil, o yüzden grafikleri berbat, ayy bu oynanmaz demenin bugün için bir anlamı yok. Başına oturup bir süre oynadıktan sonra artık grafikler göze batmamaya başlıyor, buradaki bir süreden kastım 2-3 saat değil. Genelde Morrowind grafiklerini yargılayanlar oyuna girip daha ilk mekanları, karakter tasarımlarını görünce öeğğ deyip çıkan insanlar. Bunu zamanında ben de yaptım. Ama başka ne olacaktı? Zaten 2002'de çıkmış oyun, sen daha girip ilk başta grafikleri görüp kaçarsan tabii ki de o oyunu oynama. Ben de alışmak için ara ara yükleyerek her yüklediğimde oyunda biraz daha ilerlemeye çalıştım, etrafta keşif yapıp oyunu tanıdıkça ve artık bilerek oynamaya başlayınca gerçekten çok zevkli geliyor. Özellikle görevleri bitirmenin bir sürü farklı yolu olması, oyunun yapılan küçük hataları bile cezalandırması bana çok hoş geldi, çünkü daha gerçekçi. Seni göreve yönlendiren bir quest marker yok, hatta çok az görevin mekanı haritada işaretleniyor. Adam mesela tarif ediyor sana "şehirden güneye doğru ilerle, solundaki tepeden yukarı çık, Dwemer yapımı köprüyü geçip vadiye in, doğuya doğru vadi yolunu takip et, bir göle varacaksın, işte o gölü sağına alıp bir süre ilerle, yolun solunda mekanın kapısını göreceksin" diyor, uydurmadım, bu gerçek bir yol tarifi. Yolda giderken sık sık günlüğü açıp bakıyorsun, aha ben doğuya gittim ama göl güneyde kalmış biraz, demek ki yanlış yola mı saptım düşünceleri, kaybolunca o korkuyu yaşıyorsun gerçekten. Skyrim'de quest marker olmasa bile bunu yapman imkansız, çünkü kimse yol tarifi falan vermiyor. Dağın tepesindeki adam diyor "git bana Windcaller'ın borusunu getir", mekanın ismini söylüyor, mekanın dağla hiçbir alakası ve yakınlığı yok, biz de sanki Skyrim coğrafyasını ezbere biliyormuşuz gibi durmadan yukarıdaki pusuladaki oku takip ede ede mekana varıyoruz. Ben bunun eğlenceli olduğunu düşünmüyorum, siz zevk alıyor olabilirsiniz, ben artık alamıyorum. Morrowind benim bu konudaki beklentimi karşıladı, artık gayet zevk alarak oynuyorum.

Skyrim'de hiçbir guild birbirine düşman değil, Morrowind'de bu tarz guildler var. Gidip Fighters Guild görevlerini yapcaksınız diyelim, Guild biraz yozlaşmış, bazı üyeleri Morrowind'deki hırsızlık teşkilatı Cammonna Tong'la anlaşmalı çalışıyor. Bir görev sırasında da bu guild için Thieves Guild zararına bir eylemi gerçekleştiriyorsunuz. Bu olaydan sonra Thieves Guild'e girmek istiyorum derseniz almıyorlar. Adam direkt "almıyorum var mı" diyor, almıyor, bu vakitten sonra Thieves'e konsol komutuyla dahi katılamıyorsunuz. Oyun başında Morag Tong'a katılıp çok fazla suikast yaparsanız House Telvanni görevlerini yapamıyorsunuz, görevle alakalı şahıs ölmüş oluyor, tıkanıyor görevler. Mages Guild'deki Archmage "git bütün Telvanni konsey üyelerini öldür" diyebiliyor, yine tıkanıyor görevler. Yani demek istediğim oyunda yaptığınız her hareketin geri dönülmez sonuçları olabiliyor, ve bu beni açıkçası Skyrim'den daha çok tatmin etti. Yine de oynamak istemeyen oynamasın tabi, ama çok şey kaçırdığınızın farkında değilsiniz.

Wowowow Morrowind. Orda duracan. Elder Scrolls lore'unun yazılmaya başlandığı evrenin ciddi manada oluşturulduğu, döneminin ve bugün bile kült bir rpg oyunu. Ekran kartı bünyelerinin beğenmeyip bu ne lan diyerek çarpılma ihtimali yüksek olan oyun. Michael Kirkbride'a selamlar buradan, ellerinden öpüyoruz...

7 sene sonra gelen edit: Morrowind Türkçe yamayı tamamladık. Kurulum talimatları ve yamayı indirmek için: https://www.youtube.com/watch?v=bUAaxCUv7Z8

Öncelikle şunu söylemek istiyorum. Ben Morrowind'i inceleyecek kapasitede bir insan değilim, sadece bana göre neye benzediğini, bana ne hissettirdiğini anlatmaya çalışacağım. "İnceleyebilecek bir insan değilsen neden yazdın?" diyen arkadaşlar yazının burasında çıkabilirler.

Kalanlarla devam ediyorum.

Morrowind tam olarak "kendinizi gerçekleştirmenizi" sağlayan bir oyun. Hem konu olarak, hem karakter gelişimi olarak. Konuyu anlatmam, o spoiler olur. Ama karakter gelişimi kısmına gireceğim. Kendini gerçekleştirmek ne demek? Normalde idealinde olmak istediğin kişi ile gerçekte olduğun kişi arasında farklar vardır, idealindeki hale geldiğinde kendini gerçekleştirmiş olursun. İç huzura kavuşursun, kendinle arandaki savaş diner.

İşte Morrowind size bu tadı veriyor. Oyunun başında, diğer rpg'lere oranla çok ama çok daha güçsüzsünüz. Zayıfsınız. Bir tane fareyi öldürmek için bile birkaç defa vurmak zorundasınız. Neden? Hayatınızda hiç silah kullanmamışsınız ki. Koşmanız kaplumbağa hızından hallice, insanları ikna etme kabiliyetiniz yok, iltifatınız bile ters tepebiliyor. Cebinizde 5 kuruş paranız yok. Gerçekten hiçsiniz. Ama zamanla bir şeyleri başarabilir hale geldiğinizde aldığınız tat tarif edilemez bir şey.

Peki nasıl gelişiyorsunuz? Gerçek hayattaki gibi, yapa yapa.

Balta kullandığınızda balta kullanma yeteneğiniz artıyor. Kılıçsa kılıç, büyüyse büyü, koşmaysa koşma hızı.

Görevleri not ettiğiniz günlük bile "Git 10 tane kurt öldür." şeklinde değil, gerçek hayat gibi detaylı anlatıyor. Bakın ben Skyrim'i çok severim, 800 saatten fazla oynadım. Ama eğri oturup doğru konuşmak gerek. Skyrim'de tepede bir pusula vardır ve ortasında da gitmeniz gereken yeri gösteren bir ok işareti bulunur. Oku takip ede ede bütün diyarı gezebilirsiniz; sokak arasındaki gizli bir fıçıyı da hiç zorlanmadan bulursunuz, şehirden 50 km. ötedeki taş anıtı da. Sanki karış karış nerede ne var her şeyi biliyormuşsunuz gibi. Peki bu gerçekçi mi? DEĞİL. Ben oturduğum sokağın birkaç sokak arkasında bile ne olduğunu bilmiyorum, eminim birçoğunuz da öyledir. Çünkü işimiz olmayan yere gitmeyiz ve bilmiyoruz doğal olarak.

Morrowind'deki gerçek bir yol tarifini inceleyelim: "Zainab camp is in northeast Vvardenfell, southwest of Vos village, in the rolling plains of the Grazelands. (...) Head southwest from Vos across the Grazelands until you strike the foothills, then head south, keeping the foothills on your right. When you pass the Dwemer ruins of Nchuleft on the western edge of the Grazelands, you'll cross an east-west road; Zainab Camp is eight or ten yurts east of the hills and south of that road."

Böyle olunca ne oluyor? Oyuncu olarak siz kendinizi pür dikkat oyuna veriyorsunuz "Adam bana sağda dedi ama ben hafif güneye doğru gittim, kaçırır mıyım acaba yoksa buradan devam mı etmem lazım ileride yol kıvrılacak mı?" filan diyerek. Bunun avantajı nedir? Dünyada kaybolmak. İşte bütün rpg'lerin yapmaya çalıştığı şey budur, sizi o dünyanın içine çekebilmek. Ve Morrowind bunu harika yapıyor (sadece yol bulma meselesi ile değil. O bir tanesi sadece. Müziğin, hikayenin, her şeyin ayrı ayrı payı var).

Ayrıca, ortam gereği siz hep kendinizi bir şeylerle kıyaslayarak konumlandırmak zorunda kalıyorsunuz. Herkese mavi boncuk dağıtıp aynı anda hepsinin ağası, paşası olamazsınız; çünkü aralarında belirli sevme-sevmeme durumları var. X'e girerseniz Y'ye kabul edilmezsiniz, Y'nin görevlerini yaparsanız Z'yi bitirmek imkansız hale gelir. Fighters Guild, Mages Guild, Thieves Guild, Great Houses... Ve daha sayamadığım hepsi farklı farklı oluşumlar. Hepsinin amacı, odaklandığı şey farklı. Kimisi imparatorluk yalakası, kimisi onurlu kalmaya çalışıyor, kimi dibine kadar yozlaşmış, kimi hala eski inancını geleneğini sürdürüyor. Bütün bunları görüyorsunuz ve kendinize şunu soruyorsunuz: "Ben neyim? Görev alıp, yapıp götürmekten ziyade tüm bu insan topluluklarının arasında neye yakınım; vahşete mi, sağduyuya mı? Nasıl biri olmak istiyorum?" Dikkatinizi çekiyorum, bunlar sadece oyunlarda değil, gerçek hayatta bile insanın kendi kendisine sorması gereken sorular. Gelişme kaydetmek istiyorsa yani.

Gelelim malum konuya şimdi. Birçok insan diyor ki "Sene olmuş bilmem kaç, Morrowind mi oynanır? Grafiklere bak, gözüm kanıyor." Eski olabilir, ama bu onu değersiz veya kötü kılmaz. Eski şiirleri düşünün, hani şu edebiyat dersinde anlamakta zorlandıklarınız var ya işte onları. Şu anda çıkıp her eline kalem alanın yazdığı "şiirimsilerden" çok daha anlamlılar. Eski fotoğrafları düşünün. Her gün iPhone x kameranızla zahmetsizce çekebildikleriniz kadar muhteşem değillerdir, ama özel ve kıymetlilerdir. İşte Morrowind de öyle, vakıf olabilmeniz için günümüz dünyasının geçer akçelerini (grafik, kolay oynanabilirlik vb.) bir kenara bırakmanız gereken, bunu yaptığınızda da çekinmeden size kendi sırlarını ve güzelliklerini sunan bir oyun.

Morrowind... TES'i TES yapan asıl hikayeyi sağlayan oyun. Yeni nesil grafik fetişçilerin bu ne lan diyerek sağa-sola fırlatacağı ancak fosil neslin ise eski anıları aklına gelecek ve ağlamaya başlayacağı efsanevi Elder Scrolls oyunu.

Arena ve Daggerfall (TES serisinin 1. ve 2. oyunu) hiç oynamadım bilmem ama diğer bütün TES oyunlarını oynadım ve beni etkileyen kesinlikle bu oyun olmuştur. Neden mi? Çünkü bu oyun tamamen RP öğeleri ile kurulmuştur. Gerçek hayat gibi düşünün. En basitinden "hızlı seyahat" yok. Gerçekten yok bazı noktalar var onlar da belli bir yere kadar gidebiliyor. (Skyrim'deki at arabalarını düşünün) Bir yerden bir yere gidince mecburen, mutlaka tabelalara bakmak zorundasınız. Tabii ki görevi almadan önce görevi kimden alıyorsanız onunla sağlam diyalog içerisinde olmalısınız, görev günlüğünde kopyası alınıyor aklınızda tutmak zorunda değilsiniz. Bazı görevlerde ilişkileriniz iyi olmazsa o görevi asla yapamazsınız. Spoiler vermeden anlatayım her istediğiniz Guild (Loncaya) giremezsiniz, aslında girebiliyorsunuz ancak bazı yerlerde işler boka sarıyor. Böyle yazayım eğer oynarsanız anlarsınız zaten. Haritası büyük boş değil ama çok da dolu değil, şehirler ve kasabalar dışında tamamen yalnız ve çaresizsiniz. (Cli.. Ra...)

Oyunun skill sistemi biraz farklı. Seviye atladığınızda dinlenmeniz gerekiyor. (Witcher 1-2 gibi) Hangi skill'de iyiseniz ona yoğunlaşmanız gerekiyor aslında çok detaylı ancak bir o kadar da kolay. Silahlarınız, zırhlarınız kırılabiliyor, bunun için ya tamir ettireceksiniz yada tamir edeceksiniz. Çekiç falan satın alabiliyorsunuz. Lockpick sanırım en zevklisi, herhangi bir uğraş olmadan sadece elinize maymuncukları alıp sandığa yada kilitli kapılara tıklamanız yeterli. Seviyeniz ne kadar düşükse o kadar çok maymuncuk kırarsınız. Oyunun büyüleri de çok güzel ve detaylı çok fazla hatırlamıyorum ama benim en sevdiğim, bazı kilitli yerleri büyü tomarı ile açabiliyorsunuz yine %50 şans falan var ama tabii bunlar bizim için engel değil. Onun dışında, enchant sistemi bayağı detaylı, bir tane takıda mıydı zırhda mıydı tam hatırlamıyorum giydiğinizde kör oluyorsunuz, gerçekten kör oluyorsunuz oyunda hiçbir şey göremiyorsunuz tabii büyü direnciniz sıfır ise. Çok farklı detaylar var diğer oyunlarda görmediğiniz. Oyunun, benim de en sevmediğim şeyi ise mekanikleri. Ben çoğu oyunu gizli oynamayı severim, savaşçı falan bana göre değil Morrowind'de bu biraz işkenceye dönüşebiliyor. Oblivion'da da keza öyle. Bu yüzden ben hâlâ sabırlı bir şekilde Skywind'i bekliyorum. Nedir derseniz..

Skywind = Skyrim'in grafikleriyle Morrowind oyunu. TESRSkywind Official TES hayranlarının bir araya gelmesiyle Remastered Skyrim olarak geçer çoğu yerde, yeniden Morrowind'i yaratıyorlar. TES Renewal [tesrenewal.com]

Mekaniklerden bahsetmişken, çoğu kişinin başta bırakma sebebidir. Çünkü elinize ilk defa kılıç alıyorsunuz ve bir fareyi yarım saatte anca kesiyorsunuz. Hani demiştim ya gerçek hayat gibi düşünün, karşınızda sizin kadar büyük bir fare var ve elinizde kağıdı bile zor kesecek kadar (Attack: 1) küçük kılıç var, siz gerçekten tek hamle ile bir devasa fare kesebileceğinizi mi sanıyorsunuz? Bence fare sizi tek hamlede yer.

Ben hikayeyi anlatmak istemedim çünkü tam hakim değilim, karaktere hakimim misal bizim karakterimiz Dunmer ırkından Dark Elf, Nerevarine. Elder Scrolls Türk [wiki.elderscrollsturk.com] bundan sonrası spoiler'a gireceği için linki buraya bırakayım isteyen okur. Türkçe kaynak isterseniz Elder Scrolls Türk sitesinden bakabilirsiniz. Yabancı kaynaklar için ise;

- TES Wikia: Morrowind [elderscrolls.wikia.com]
- UESP Wiki: Morrowind [en.uesp.net]

Bu sitelerden bakabilirsiniz.

Bu incelemeyi içimden geldiği için yazdım az önce Steam kaydına bakarken oyunun 29 Nisan 2002 yani 15 yıl önce bugün çıktığını öğrendim, Es wikia'da ise 1 Mayıs yazıyor neyse, iyi ki doğdun Morrowind sen olmasaydın TES devam etmeyecekti, senin katkın her zaman daha büyük olacak. 6 Haziran'da ESO Morrowind'de tekrar görüşmek üzere... <3

Oynamayanı adamdan saymıyorlarmış, o derece.

Elder Scrolls Türk ekibi olarak ana oyunun Türkçeye çevirisini tamamladık, e siz de oynarsınız artık:
https://www.elderscrollsturk.com/forum/morrowind-turkce-yama/morrowind-turkce-yama-calismasi/

Eğer siz hiç Vivec City de kaybolmadıysanız henüz hayatın zorluklarıyla tanışmamışsınızdır.

TESV virginleri kendini Chad zannederken OG Vvardenfell N'wahları Skooma içip Nerevar destanı yazıyordu...

Morrowind Code PatchMorrowind MGEXEBu iki modu mutlaka kurun. Sayısız hatayı düzeltiyorlar(Çözünürlük ve alt-tab sorunu da dahil), grafikleri ayarlayabilmenizi sağlıyorlar, DirectX sürümünü 8'den 9'a yükseltiyorlar.

Efsanevi Serinin üçüncü Oyunu Olan Morrowind bizlere Hala çoğu Oyunda Olmayan Destansı bir Bir macera Sunuyor. Gelmiş geçmiş en iyi RPG oyunlarından biri olan Morrawind her ne kadar eskimiş olsa bile yapılabilen modlar sayesinde şuan bile oynanabilecek seviyede. Her RPG severin Oynaması gereken bir oyun. Kendi karakterinizi oluşturun ve bu uzun destansı yolculuğa atılın.